Định nghĩa – tuyệt chiêu thẩm định âm thanh như chuyên gia

Đã từ rất lâu, thưởng thức và tìm hiểu âm nhạc là một niềm đam mê bất tận cho những bạn sành về thú chơi âm nhạc. Đôi khi muốn tự bản thân thiết lập hoặc cấu hình cho dàn âm thanh cho riêng mình thì đối với những bạn chân ướt chân ráo thì hơi khó. Và để thẩm định chính xác về chất lượng âm thanh của một dàn karaoke gia đình chuyên nghiệp thì chúng ta cần hiểu rõ một số định nghĩa căn bản về âm thanh.

I. Đặc tính âm thanh

1. Bản chất của âm thanh:

Âm thanh là các dao động cơ học của các phân tử hay nguyên tử làm nên vật chất và lan truyền trong vật chất như các sóng. Âm thanh tương tư như sóng, đặc trưng bởi tần số, bước sóng, chu kỳ, biên độ, và tốc độ lan truyền.

Đối với thính giác, âm thanh thường là sự dao động với tần số 20Hz đến 20 Khz của các phân tử và lan truyền trong không khí, va đập và làm rung màn nhĩ sau đó kích thích bộ não con người.

2. Tần số âm:

Là số dao động hoàn thành mỗi giây bởi đối tượng rung. Tai thường của người có thể nghe được những âm thanh dao động từ 20 Hz -> 20 Khz.

3. Tốc độ âm thanh:

Là tốt độ lan truyền của sóng âm qua môi trường. Tùy theo từng môi trường mà sóng âm sẽ có tốc độ lan truyền khác nhau.

4. Công suất âm thanh:

Công suất âm thanh phụ thuộc vào điều kiện hoạt động nguồn âm, không phu thuộc vào môi trường xung quanh hay khoảng cách. Đơn vị hay dùng là (W). Mức công suất được tính theo đơn vị là dB.

5. Cường độ âm thanh:

Là năng lượng được sóng truyền đi theo một đơn vị thời gian qua 1 đơn vị diện tích đặt vuông góc với phương truyền âm thanh.

II. Định nghĩa cơ bản về âm thanh

Đối với những bạn chuyên về âm thanh thì nhắc đến hai từ “ âm thanh ” là đã hiểu khá nhiều về kiến thức. Ngược lại, với những bạn mới chơi hay mới vào nghề thì còn rất mơ hồ có thể tham khảo thêm tại đây. Bài viết này, Thiên Vũ xin chia sẻ một vài phương pháp hay nhằm giúp khách hàng chọn lựa và thiết đặt cho bộ dàn chuyên nghiệp của gia đình.

Quy định cơ bản của âm thanh sẽ chia làm ba dải tần chính: Âm trầm, âm trung, âm cao.

1. Âm trầm – Bass là gì:

Trong âm nhạc tiếng Bass là dãy âm tần dễ nhận biết nhất nhưng cũng thường bị nhận xét sai lệch nhiều nhất, Bass thường phân làm 3 loại chính sau:

+ Bass sâu: thường hay thấy từ này trên vỏ hộp khi mua những thiết bị âm thanh tốt.

+ Bass trung

+ Bass cao

Mọi người vẫn thường lầm tưởng rằng tiếng Bass càng nhiều càng lớn sẽ khiến âm thanh nhà bạn hay nhất. Và thực tế hoàn toàn ngược lại khi Thiên Vũ đi nhiều công trình cho thấy Bass nhiều và mạnh thì không hẵn đã hay.

Bạn vẫn nghe âm Bass là để cảm nhận cái hay, nét tinh tế và trung thực chứ không chỉ đơn thuần nghe số lượng ít nhiều của Bass bởi tiếng Bass khi được tái tạo trung thực sẽ mang đến cho âm nhạc rất nhiều cung bậc cảm xúc.

Tiếng Bass là cái sườn của giai điệu và nhịp điệu trong âm nhạc. Nhưng không may, rất khó để tái tạo hoàn hảo dãy âm tần này bởi vì tiếng Bass phụ thuộc rất nhiều vào các yêu tố như: phòng nghe, Amply, Loa, dây dẫn truyền tín hiệu thậm chí cả nguồn phát nhạc.

– Thuật ngữ phổ biến khi ta nghe và mô tả âm bass hay: Sâu, căng tròn, êm, chặt chẽ, chính xác, nhanh,…

– Thuật ngũ phổ biến khi ta nghe và mô tả âm bass dở: ù, nặng nề, mỏng, ngắn, chậm chạp, thiếu lực,…

Những thuật ngữ vừa nói trên là sự cô đọng lại với đôi tai mỗi người, nó mang tính trừ tượng và cực kỳ miên man không thể diễn tả được 1 cách chính xác nhất.

Nếu âm trable là da, còn âm trung là thịt thì âm Bass chính là bộ xương cho khuôn mẫu hoàn hảo đó.

2. Âm trung – MID là gì:

Nói một cách máy móc nhưng dễ hiểu nhất thì âm trung chính là giọng hát của ca sĩ (vocal ), từ xưa đến giờ âm mid đã tồn tại: tiếng nói con người, tiếng gió thổi vào lá cây, tiếng hát của chim, tiếng hoạt động của máy móc,… Điều thú vị rất hiếm khi gặp của những ai hay nghe nhạc quan tâm đó là hầu hết năng lượng của âm nhạc đều tập trung ở tiếng Mid và đôi tai của bạn cũng rất nhạy cảm đối với loại âm này (bạn có nhận thấy tiếng chim hót có hay không ). Nhiều bạn hay đặt câu hỏi rằng: Trong các bản hòa tấu thì đâu sẽ là âm Mid?

Câu trả lời đó là độ nhuyễn của nhạc cụ, độ nhuyễn này thật sự không đúng là âm thanh và tai bạn cảm nhận từ các nhạc cự trình diễn mà một nền tổng quát khi chúng phối hợp với nhau.

Bạn muốn có được một cảm nhận thật sự về “ màu sắc ” tiếng mid thì nên xem một ví dụ điển hình:

Khi ta nắm bàn tay lại tạo thành hình dáng như một chiếc cốc, sau đó đặt tay lên miệng và thử hát một đoạn nhạc, kết hợp đồng thời vừa hát, vừa đóng, vừa mở bàn tay. Lúc này ta sẽ có cảm giác giọng hát của mình có sự thay đổi, lúc to, lúc nhỏ, khi lên cao, khi xuống thấp (về cường độ và tần số ), sự biến đổi này được xem là “màu sắc ” của tiếng Mid.

– Thuật ngữ phổ biến khi ta nghe và mô tả âm trung hay: Ngọt, mượt, đầy đặn.

– Thuật ngữ phổ biến khi ta nghe và mô tả âm trung dở: khô, thô,…

* Âm Mid hay (đạt tiêu chuẩn) là khi người nghe có cảm giác âm tần này rõ ràng, ấm, dễ chịu,… Một nghê sĩ đánh giá một thiết bị âm nhạc giỏi đã từng phát biểu: Không có tiếng Mid âm nhạc không là gì cả.

3. Âm cao – TREBLE là gì:

Định nghĩa theo cách ngắn gọn, xúc tích mà lại dễ hiểu thì Treble là tiếng “leng keng va chạm vào kim loại ” hay với chất giọng của con người: có giọng trầm (ồm ồm). giọng bình thường nhẹ nhàng (mang cảm hứng hay đi vào lòng người ). Và cuối cùng là giọng cao thánh thót hoặc chua, hét lên (đó là âm Treble ) tức là âm thanh có tần số cao.

Tiếng Treble được cho là nền tảng cơ bản tạo ra chất lượng âm thanh tốt nhất, điểm nhấn của một bản nhạc hay một ca khúc đầm thấm. Nếu bass là dẫn dắt, mid thì hài hòa thì tất cả hai âm trên sẽ góp phần tạo ra một nền cho treble biểu diễn. Điều này quan trọng đến nỗi các thiết bị đắt tiền, cao cấp vẫn bị đánh giá xấu và cho là tầm thường vì âm treble thể hiện không được xuất sác cho lắm.

– Thuật ngữ phổ biến khi ta nghe và mô tả âm treble hay: trong sáng, mượt, ngọt, êm, mịn, nhẹ, dịu…một số người cảm nhận rằng khi treble quá mượt thì sẽ cho ta cảm giác hơi “Sến” một tí, nhưng theo quan điểm cá nhân mình nhận thấy rằng âm Treble quả thật rất hay mà còn “Phiêu”. Một âm tần cao thể hiện sự mượt mà đến mức yếu đuối như vậy mới tạo ra sự riêng biệt.

– Thuật ngữ phổ biến khi ta nghe và mô tả âm treble dở: chói tay, khô khan, cứng nhắc,…

Với những kiến thức trên có thể giúp những bạn mới vào nghề hoặc khởi đầu một sự đam mê hiểu được một phần nào về căn bản của âm thanh. Ngoài ra, nếu bạn muốn tích lũy một vài kinh nghiệm khi chọn mua thiết bị karaoke dành cho gia đình thì có thể tham khảo thêm một số bài viết khác.